Этнодискотеке «Лач пырляште весела»
Вӱдышӧ: Поро кече, пагалыме ӱдыр-рвезе-влак! Шошо кече дене чыладамат саламлена. Ме таче тендан дене “Лач пырляште весела» лӱман этнодискотекышке погыненна.
Таче тендан кумылдам тÿрлö модыш, сылне марий сем-влак нӧлташ тӱҥалыт. Тавалтен моштымыдамат ончен лектына. А ожнысо марий модыш гоч чолгалыкдам пален налына. Тугеже этнодискотекынам тÿналына веле. Сылне марий сем почеш кушталтен колтена.
Муро «А таче дискотеке»
Вӱдышӧ: Ӱдыр-рвезе-влак, могай те сылне улыда! Кузе моторын да лывыргын куштен моштеда. А ынде оҥай марий модыш гоч чолгалыкдам, писылыкдам ончалына.
(Модыш «Шокшо пареҥге». Чыланат ик йырыш шогалыт.
Ныжыл марий сем почеш черет дене шокшо пареҥге колталтеш.
Кӧн кидше гыч пареҥге камвозеш, тудо мурым муралта.)
Вӱдышӧ:
Тӱнӧ кызыт пешак сае,
Шошо толын адакат.
Ӱдыр-влакше чылт пеледыш
Улыт таче, товатат.
Ваш ончалын-шыргыжалын
Да изиш тургыжланен,
Тыланда мурен пуашлан
Тиде сценышке вашкат.
(А. Январев семын)
Совыдам чотрак пералтыза да Анна Тихоновам вашлийза! Тудын сылне мурыжо почеш айста пырля меат кушталтена.
Ӱдыр-влак «Ала лиеш, ала уке» мурым мурат
Вӱдышӧ: Йоча-влак, тыланда тӱрлӧ семым колышташ темлена, а те палышаш улыда, могай кундемыште тиде сем почеш куштат. (сем-влак йоҥгат) Моткоч сай. Могай районын семже йоҥга те вигак палаш тыршышда. А ынде тӱрлӧ сем почеш кушталтен налына. Чыладамат ик тӱшкашке ӱжына.
Тӱрлӧ калыкын семже почеш тӱшкан куштымаш.
(Сылне марий сем почеш залышке марий тувыран мотор ӱдыр лектеш.)
Вӱдышӧ: Ужыда, йоча-влак, мемнан деке Пампалче вашка. Тудо могай йомак гыч толын шонеда? (вашмут) Чын! “Ший пӱян Ший Пампалче» йомак гыч толын. Но таче тудо мемнам модыкташ тӱҥалеш. Йыдал дене модмашым чыланат
паледа. Тиде модыш дене ожно тендан кугезе кочада-ковада-влак модыныт. Айста пырля модына. ( Сылне сем почеш йыдал дене модмаш эрта.)
(Модыш «Йыдал». Йоча-влак йыр шогалыт. Вӱдышӧ покшеке лектеш да йыдалым пӧрдыкта. Модшо-влак йыдал толын шуымо жаплан кӱшкӧ тӧршталтышаш улыт. Кӧн йолышкыжо йыдал логалеш, тудо модмаш гыч кораҥеш.
Сеҥышыш лекше пӧлекым налеш. )
Вӱдышӧ: Марий калыкын койышыжо тугай: изи ма кугу лийже — пайремлан куана. Кажне еҥ, сылне марий семым колын, кушталтен колтынеже. Тугеже меат Пампалче дене пырля сылне сем почеш тавалтен колтена.
Марий сем «Марий улына»
(Тошто вургемым чиен, кокымшо вÿдышö сценышке лектеш. Тудын кидыштыже мочыла.)
Вÿдышö: Йоча-влак, те паледа, тиде мо тыгай? Тиде – мочыла. А кушеч тудым ыштат? Тудым писте пушеҥге гыч ыштат. Пырня-влакым вӱдыш пызырыктен пыштат, вара шӱмжым эрыктат, шӱм гычше мочылам кушкед налын коштат, вара тыгай мочыла лектеш. Тиде мочыла дене ожно йыдалым пидыныт, тӱрлӧ сурт сомылкалан ӱзгарым ыштеныт да эше ӱдыр-каче-влак модышлан кучылтыныт. Теве ик тыгай модыш «Мочыла» модыш маналтеш.
(Модыш «Мочыла. Ик велне ӱдыр-влак шогат, вес велне — рвезе-влак. Вÿдышö мочылам покшеке куча. Кажне модшо ик мочыла шӱртӧ дене шупшылеш. Могай мужырлан мочыла логалеш, марла куштат.)
«Мочыла» модыш деч вара ик рвезе тӱмырым перкален лектеш. Тӱрлӧ сем-влакым луктын, кушталтен колта.
Вÿдышö: Тӱмыр – тиде марий сылнысем (музыкальный) инструмент. Тӱмыр дене сӱанышке коштыт, пайремым эртарат. Тӱмырым мо дене да кузе ышталтмыжым паледа мо? Тудо пий да каза коваште дене ышталтеш. Тӱмырым мастар еҥ гына ыштен мошта. Мемнан кундемыштат тӱмырым ыштыше еҥым палышаш улыда. Тиде — Степанов Николай Иванович. Тудо таче мемнан унана. (Н.И.Степановлан мут пуалтеш.)
Вӱдышӧ: А ме тендан дене тӱмыр дене модмашым эртарена.
(Тӱмыр дене модмаш. Пайремыш толшо-влак кок командылан пайлалтыт. Кажне команде ваштареш тӱмыр шындалтеш.
Сем йоҥгалтме почеш, черет дене семлан келшышын пералтен моштыман. Тӱмыр тоя кажне модшылан логалшаш.)
Вÿдышö: Те чыланат паледа, шошым чыла йырваш помыжалтеш. Пушеҥге-влак ладыра укшыштым шарен шогалыт. Кайык-влак мӱндыр верла гыч шочмо вер-шӧрышкышт чоҥештен толыт. Мемнан кундемыште могай гына кайык уке! Нунын мурыштым колышт шерет ок тем. Чечас ме тендан дене тыгай модышым эртарена. Мыйын ойлымо почеш кайыкын лӱмжӧ йоҥга. Тиде кайык мемнан кундемыште ила гын, те чоҥештен коштшаш улыда, каласыме кайык мемнан дене уке гын, верыште шогаш тӱҥалыда. Йоҥылышым ыштеда гын, модмаш гыч лектыда.
Вараксим, киса, попугай, турий, шырчык, шӱшпык, пеликан, вараш.
(Модыш «Кайыкым палыза?» Модмаште кайыкын пытартыш лӱмжӧ вараш лийшаш. Модыш мучашыште куштышо-влак коклашке
«Вараш» чоҥештен толеш.
Вараш: А, чывиге-влак, теве кушто улыда! А мый пакча ӱмбалне, пасу ӱмбалне чоҥештыльым, тендан кычальым. Те чыланат тыште улыда! Ну, чытыза веле! Мый тендам кучем. (Вараш йоча-влакым поктылеш. Кӧ варашын кидышкыже логалеш, вараш тудым ик лукыш шогалта, а кудым кучен ок керт, тудлан вÿдышö пӧлекым пуа.
Весела марий муро почеш куштымаш.
Вÿдышö: Пагалыме йоча-влак! Ме таче тендам ожнысо марий модыш-влак дене палымым ыштышна. Тыгай модыш дене ожно тендан кочада-ковада-влак модыныт. Касда веселан эртыже манын, марий эстраде муро-влакым кучылтынна. Каныш касыш толмыланда кугу таум каласена. Кумылда шошо кече гай чевер, чонда волгыдо, яндар, койышда весела лийже. Ӱшанен кодына, вескана ме тендан дене адакат тыге погынена. Таза, ушан лийза да марий чонан кодса. Вескана вашлиймешке чеверын!