Архивы рубрики ‘Разное’

Марий муро (ойлымаш)

Надежда Иванова-Ильина

Петр кугыза пÿртÿс лоҥгашке куанен лекте. Йырваш пÿртÿсын моторлыкшым шеклана. Марий кундемын пÿртÿсшö, чынак, пеш сылне!  Кайык сем чоным куандара, кажнын кумылжым нöлта. Каваште мурышо турийжат кап-кылым шулдыраҥда. Сылне муро семым колын, пундашдыме кавашке чоҥештымет шуэш. Чонлан тугай ласка. Петр кугызан могыржылан куштылгын чучеш. Куанымыж дене муралтенат колтыш. Кугызан марла муралтен колтымыжым чодырашке поҥго погаш толшо рвезе-влакат кольыч. Карай кундемыште Петр кугызам сайын палат. Тудо кид пашалан пеш мастар. Петр кугызан кумылжо поро, койышыжо тыматле. Рвезе-влак Петр кугыза деке лишемыч. Шоҥго рвезе-влакын толын шогалмыштым шиже гынат, мурыжым мучаш марте йоҥгалтарыш.

– Могай сылнын муреда! – Костя куанен каласыш.

– Кунамсек муреда, Петр кугызай? – Вачиланат Петр кугызан мурымыжо келшыш.

–Мый мураш пеш йöратем, но жапем шагал, – мурен чарнымеке, Петр кугыза вашештыш.

– Тыланда концертыште мураш тÿҥалаш кÿлеш, – Вачи куандара.

– Мый калык коклаште мураш вожылам. Мурымем нерген Клавдий пелашем веле пала, –Петр кугыза шыргыжале.

– Вачи, шижат, марий мурыжо моторынак йоҥга, – Костян кумылжо нöлталте.

– Мураш веле мо, мыйже вет гармоньымат шоктен моштем, – Петр кугыза шкенжым мокталтенат нале. Читать далее »

Мут мундыра (ойлымаш)

Надежда Иванова-Ильина

Мартыште Миша  Москошко миен. Москошто марий мутшымат монден. Мöҥгыштыжö моткоч марла мутланынеже. Микале марла мутланен мошта, Мишам мыскыла:

– Марла монден, марла монден.

– Мый марла монденам?!

– Монденат.

– Мый Москоштат, марий мландыште марла мутланем, – мане Миша. – Марий мландемым моктем. Мый марла моштем… Мелна, муно, муро, мо…

– Модыш, – моктаныш Миша.

– Мом манат?

– Модыш, манам. Модышла модына мо?

– Могай модышла?

– Мут модышла.

– Мут модышла?!

– Мутым муымыла, манам. Марийын мочоло марий мутшо. Читать далее »

Йыгырмут аршаш

Надежда Иванова-Ильина

  ***

Авам дечын йодым

Парням эмлаш йодым.

-Уке, -мане – йод.

Кай пошкудыш йод.

 

***

Ате пелен шольым модо,

Пызырген пытеныс модо.

– Эх, молан гын тыге модым,

Ынде ом коч тиде модым. Читать далее »

Имне (ойлымаш)

Надежда Иванова-Ильина

Ик арня Ануш Озаҥыште илыш. Озаҥ ола Анушлан Улан-Удем ушештарыш. Ӱдырлан – индеш ий. Озаҥ олаште Ануш имньым ужо. Изи ÿдырым имне öрыктарыш.  Имньым ужмыжым аважлан ойлынеже, аваже эре ок ярсе. Ынде ачажлан умылтарынеже. Ачажат яра огыл.

– Эрла ойлет, – умылтарыш ача.

Анук ойганыш. Урем окнашке ончале. Уремышке ончышыжла, адак ик имньым ужо.

– Ачай, авай, ончалза! Уждымым ужыда!

Ачажат, аважат окнашке ончальыч.

Ачаже ойлыш:

– Озаҥ олаште ятыр имне уло. Иктым огыл, эше индешым, индешле иктым ужат.

– Ош имнят уло? – умылынеже Ануш. Читать далее »

Антонимым тунемына

***

Ай, шортеш изи Мишук.

– Мый мечем йомдаренам.

Воштылал ойла Лизук:

– Мишук, мечет муынам.

 

***

Куанен уремыш лектым,

Йÿштö, садак коштам шкетын.

Йолташем ок лек, мала,

Шокшо пöрт келша тудлан.

Читать далее »